Tabela gwintów - gwinty calowe wymiary

Gwinty, czyli nacięcia śrubowe na powierzchni walcowej lub stożkowej, wewnętrznej lub zewnętrznej. Spośród nich można wyróżnić gwinty metryczne i gwinty rurowe. Należą one do gwintów trójkątnych, w zależności od potrzeb można je podzielic na gwinty drobne, grube, zwykłe, prawe czy też lewe. Mechanika gwintu jest taka sama jak mechanika równi pochyłej, i dlatego też połączenia gwintowe można zaliczyć do maszyn prostych.

Mechanizm śruby daje nam możliwość zwielokrotnienia przyłożonej siły. Przykładamy siłę w formie ruchu obrotowego  a uzyskujemy znacznie większą siłę wzdłużną, bardzo podobnie jak w przypadku równi pochyłej. Oprócz funkcji łączącej użycie śruby jest też wykorzystywane w elementach takich jak napędy pras, obrabiarek czy podnośników.

Połączenia gwintowe są to połączeniami rozłącznymi, gdzie elementem łączeniowym jest śruba, wkręt czy nakrętka. Dodatkowo połączenia gwintowe mogą zawierać takie elementy jak podkładki czy zawleczki. Bez względu na typ i charakter połączenia gwintowanego najważniejszą kwestią jest zagwarantowanie wysokiej siły dociskowej , która to zapewni trwałe i bezpieczne połączenie, a także bezproblemowy demontaż. Każde połączenie gwintowe powinno być tak dobrane, aby wytrzymywało obciążenia do których zostało zastosowane.

Wytrzymałość połączeń gwintowych zależna jest od wielu czynników.

Niektóre z nich powodują procesy korozji, inne destabilizują połączenie. Dodatkowo duży wpływ na odporność fizykochemiczną mają takie czynniki jak:

• duże wahania i ekstremalne temperatury
• wpływ warunków atmosferycznych
• środowisko agresywne (chemikalia)

Tabela gwintów calowych

W systemie metrycznym stosowane są gwinty będące wielokrotnością milimetra, jak np. M5, M6, M7 itd. Drugim ważnym kryterium jest skok gwintu Te wszystkie cechy gwintów metrycznych zostały znormalizowane. Aby można było w łatwy i przejrzysty sposób  dokonać wyboru wielkości gwintu, należy skorzystać ze znormalizowanej tabeli gwintów metrycznych.

Natomiast istnieją takie dziedziny jak gazownictwo, hydraulika czy pneumatyka gdzie dominujące są połączenia calowe.

Najczęsciej stosuje się w tych przypadkach gwinty ruruwe walcowe "G"  oraz gwinty Whitwortha "W".

Typowe gwinty calowe

Gwint BSP – British Standard Pipe, gwint rurowy – Whitwortha

Jest to grupa gwintów która stanowi standard w wielu krajach z wyjątkiem Stanów Zjednoczonych. Ten rodzaj gwintów charakteryzuje się nacięciem w kształcie litery V, z kątem nachylenia 55 °oraz posiada zaokrąglony grzbiet .

Wyróżniamy dwa rodzaje gwintów BSP, a mianowicie:

• walcowe BSPP, gdzie zarówno strona męska i żeńska są do siebie rónoległe.

Połączenia tego typu są stosowane w takich krajach jak Wielka Brytania, Australia, czy w Europie i Azji. Tego typu połączenia gwintowe wymagają dodatkowego uszczelnienia w postaci chociażby taśmy teflonowej.

• stożkowe BSPT, gdzie gwinty zewnętrzne ulegają zwężeniu, natomiast gwinty wewnętrzne są najczęściej rónoległe.

Gwinty stożkowe uszczelniają się na stożku, dlatego też nie wymagają dodatkwych uszczelnień.

Szczelność gwintu wg. normy ISO

• ISO 228 – gwinty rurowe gdzie nie są wymagane dodatkowe uszczelnienia
• ISO 7 – gwinty rurowe gdzie są wymagane uszczelnienia

Rodzaje i standardy gwintów BSP (oznaczenie literowe)

• G – równoległy gwint wewnętrzny i zewnętrzny BSPP, walcowy wg. ISO 228
• R – gwint zewnętrzny stożkowy BSPT wg. ISO 7
• Rp – gwint wewnętrzny rónoległy BSPT wg. ISO 7
• Rc – gwint wewnętrzny stożkowy BSPT wg. ISO 7

Gwint rurowy Briggsa NPT/NPS

NP – czyli National Thread Pipe, gwint rurowy, w kształcie litery V, o kącie nachylenia 60° ze spłaszczonym grzbietem, bardzo popularny w Kanadzie oraz Stanach Zjednoczonych.

Występują dwa typy gwintów NP, a mianowicie:

• NPS - gwint gdzie część męska i żeńska gwintu jest równoległa (gwint prosty), co powduje brak uszczelnienie.
• NPT - gwint stożkowy dający nam uszczelnienie na gwincie ( bardziej popularny względem NPS)

Gwinty BSP oraz NPT nie pasują ze sobą i nie należy dokonywać połączeń miedzy nimi.

Gwinty metryczne wg. normy ISO

Gwint w kształcie litery V, o kącie nachylenia 60°, część zewnętrzna oraz wewnętrzna  są  równoległe  względem siebie.

Gwinty te wystepują w różnych rozmiarach podziałki skoku gwintu dla danej średnicy, czyli możemy wyróżnić zwykły skok gwintu oraz gwint tzw. drobnozwojowy.

Gwinty metryczne zwykłe mają domyślny rozmiar podziałki, i są dobierane tylko według srednicy, np. M12

Gwinty drobnozwojowe mają mniejsze podziałki skoku gwintu, i nie są tak popularne jak gwinty metryczne zwykłe.

Są rozpoznawane przez średnicę oraz rozmiar podziałki czyli skok, co w rezultacie oznacza, że dla danej średnicy występują w dwuch rozmiarach podziałki (skoku)

Wymiary gwintów calowych BSP

Rozmiary gwintów NPT

Porównanie Gwintów NPT / NPS z BSP